ocenianie ksztaltujace

ocenianie ksztaltujace, specyficzne trudności w uczeniu się, SPE

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Referat wygþoszony podczas warsztatw dla nauczycieli
gminy Dobra
w dniu 19.03.2007 r.
Ocen
i
ian
i
ie
ksz
t
ta
ł
ł
t
tu
j
jące
j
jako
sku
t
teczna
me
t
toda
wyrównywan
i
ia
szans
edukacy
j
jnych
W jaki sposób oceniać, aby pomóc uczniowi uczyć się? Jak uczyć aby nasi uczniowie mogli
maksymalnie wykorzystywać swoje moŜliwości intelektualne, a przy tym chcieli zdobywać tę
wiedzę sami dla siebie, nie dla szkolnych stopni? To pytania, na które szukamy odpowiedzi my
nauczyciele, kaŜdego dnia przekraczając próg naszej szkoły. Dlatego dokonujemy ciągłych
zmian w sposobie pracy z uczniem, poszukujemy nowych, bardziej skutecznych metod.
Na jedną z takich metod chcemy zwrócić szczególną uwagę wszystkich ambitnych
i twórczych nauczycieli, którzy chcą zadbać o wszechstronny rozwój swoich uczniów.
Nowym nurtem w nauczaniu, który moŜe spełnić nasze oczekiwania jest ocenianie kształtujące.
W wielu krajach uwaŜane za jeden z najbardziej obiecujących kierunków reformowania oświaty.
Raport Organizacji Rozwoju Gospodarczego i Współpracy z 2005r. dowodzi skuteczności tego
sposobu oceniania w poprawie wyników nauczania, przygotowaniu do uczenia się przez całe
Ŝycie i wyrównywaniu szans edukacyjnych.
W Polsce jest ono popularyzowane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej
w Warszawie i z kaŜdym dniem zyskuje coraz więcej zwolenników w całym kraju.
PilotaŜowo prowadzone jest w kilku polskich szkołach na róŜnych poziomach,
jako sposób oceniania zastępujący oceny cząstkowe.
Ocenianie kształtujące moŜe być stosowane w szkołach róŜnego typu i przez nauczyciela
dowolnego przedmiotu, ale wymaga wsparcia zarówno ze strony całej Rady Pedagogicznej, jak
i dyrekcji szkoły. Przy tym musi być stosowane świadomie i systematycznie .
Czym jest ocenianie kształtuj
ą
ce, inaczej wspomagaj
ą
ce uczenie si
ę
?
Jest to proces słuŜący uzyskaniu i interpretacji danych na uŜytek uczniów i ich nauczycieli, na
podstawie których moŜna określić, na jakim etapie są w realizacji załoŜonych celów
edukacyjnych, dokąd powinni zmierzać i jakie działania będą temu
najbardziej sprzyjały.
Metoda ta nie jest bynajmniej dla szkoły rewolucją. Mówiąc o wprowadzeniu do szkoły
oceniania kształtującego przez nauczyciela mamy na myśli jedynie zwiększenie zakresu
stosowania znanych metod i celowe ich wykorzystywanie.
Jest to pewien styl pracy. Nie wymaga zmian w programie nauczania, ale dotychczasowych
przyzwyczajeniach (np. do stopni szkolnych)
Zalety oceniania kształtuj
ą
cego:
·
Podkreśla się, Ŝe jego zasadniczą zaletą jest wyraźna poprawa wyników nauczania oraz
zwiększenie szans uczniów w testach i egzaminach zewnętrznych.
·
Czyni ono uczniów aktywnymi i świadomymi organizatorami procesu uczenia się.
·
Kształtuje w nich postawę samodzielności i odpowiedzialności, które są niezbędne do
podejmowania aktywności w Ŝyciu osobistym i społecznym.
·
Poprzez ocenianie kształtujące uczniowie rozwijają umiejętność uczenia się przez całe Ŝycie
(czemu w ostatnim czasie wiele uwagi poświęca Komisja Europejska proponując
nauczycielom udział w nowych programach edukacyjnych min w programie eTwinning, 3-ej
edycji programu eLearning, w którym od października 2006r. uczestniczy Szkoła
Podstawowa w Dobrej).
·
Stosowanie tej metody zmienia relacje pomiędzy nauczycielami i uczniami. Czyni z nich
zawodników tej samej druŜyny, w której razem pracują nad tym aby uczeń mógł skuteczniej
się uczyć.
Jaka jest rola oceniania kształtuj
ą
cego ?
Ocenianie kształtujące ma pomóc uczniowi indywidualnie osądzić co juŜ wie, a czego jeszcze
powinien się nauczyć. Ma wesprzeć go w dalszej nauce pokazując co zrobił dobrze, co wymaga
poprawy i jak dalej ma się uczyć.
WaŜne jest aby uczeń wiedział jaki jest następny krok. Przy czym krok ten przewaŜnie jest inny
dla ucznia słabego i dla ucznia zdolnego. Nauczyciel stosujący tę metodę kładzie nacisk na
robienie postępów przez kaŜdego ucznia indywidualnie, bez porównywania go z innymi.
Jeśli chcemy aby szkoła rzeczywiście „wyrównywała szanse” to powinniśmy znacznie szerzej
stosować ten rodzaj oceniania.
Poradnik dla nauczycieli którzy chcieliby stosowa
ć
ocenianie kształtuj
ą
ce
w swojej pracy
Jak stosowa
ć
ocenianie kształtuj
ą
ce w praktyce?
Najistotniejsz
ą
spraw
ą
w ocenianiu kształtuj
ą
cym jest u
ś
wiadomienie sobie celu
lekcji.
Dlatego zanim przystąpisz do planowania lekcji zastanów się:
- po co chcesz właśnie tego nauczyć swoich uczniów ?
- do czego przyda im się ta wiedza ?
- jak wykorzystają ją w przyszłości ?
- co będą umieć po mojej lekcji ?
- co będą pamiętać z tej lekcji za kilka lat ?
Nauczyciel sam powinien być przekonany, Ŝe warto tego uczyć.
Wyznacz cel jaki chcesz osi
ą
gn
ąć
. Dok
ą
d wraz z uczniami b
ę
dziesz zmierza
ć
?
Je
ś
li udało Ci si
ę
odpowiedzie
ć
na te pytania i masz ju
Ŝ
okre
ś
lony cel lekcji (Twój cel),
to podziel si
ę
„tajemnic
ą
celu” ze swoimi uczniami i spróbuj go wyrazi
ć
w j
ę
zyku
zrozumiałym dla nich. Je
ś
li uczniowie b
ę
d
ą
znali ten cel,
to łatwiej b
ę
dzie Wam go
osi
ą
gn
ąć
.
Jak sprawdzi
ć
czy uczniowie na pewno go rozumiej
ą
?
Postaw siebie w sytuacji najsłabszego ucznia w Twojej klasie. Je
ś
li uwa
Ŝ
asz,
Ŝ
e on zrozumiałby
tak zaprezentowany cel, to wszystko jest w porz
ą
dku.
Albo popro
ś
uczniów aby w parach
powiedzieli sobie nawzajem własnymi słowami jak go rozumiej
ą
.
Uwaga:
Temat to nie jest cel lekcji. Nie jest nim takŜe planowanie aktywności
uczniów podczas lekcji.
Podawanie samego tematu to co
ś
w rodzaju zgadywanki- domy
ś
l
ą
si
ę
sami o co chodzi na
lekcji, czy nie? …okazuje si
ę
,
Ŝ
e wi
ę
kszo
ść
uczniów nie wie ani na lekcji, ani po lekcji, czego
si
ę
uczyli …
Celem jest efekt w postaci wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci.
Informowanie ucznia o celu lekcji powoduje, Ŝe odpowiedzialność za uczenie staje się nie tylko
sprawą nauczyciela, ale i uczniów.
Jest to element partnerstwa w szkole. Nauczyciel pomaga uczniowi uczyć się.
Je
ś
li jeste
ś
nauczycielem klas pocz
ą
tkowych, masz utrudnione zadanie, poniewa
Ŝ
musisz tak sformułowa
ć
cel, aby był on dla ucznia i zrozumiały i jeszcze wart wysiłku.
Jednak nie wystarczy samo poinformowanie uczniów o celu lekcji, trzeba jeszcze
sprawdzi
ć
na koniec czy został osi
ą
gni
ę
ty.
MoŜna tego dokonać metodą zdań podsumowujących.
Metoda ta polega na poleceniu uczniom dokończenia zdań typu:
- Dziś nauczyłem się …
- Zrozumiałem, Ŝe …
- Przypomniałem sobie, Ŝe …
- Zaskoczyło mnie, Ŝe ...
- Osiągnąłem załoŜony cel, gdyŜ …
lub inne.
Uczniowie mogą to zrobić sami lub w parach.
Staraj si
ę
wprowadza
ć
na swych lekcjach atmosfer
ę
sprzyjaj
ą
c
ą
uczeniu si
ę.
Zastanów się czy w Twojej klasie jest dobry klimat do uczenia się, czy sprzyja on uczeniu się
bez rywalizacji. Jeśli bowiem w Twojej klasie uczniowie uczą się tylko dla stopni lub aby być
lepszym od koleŜanek i kolegów, to nie ma w niej dobrej atmosfery do uczenia się.
Większość uczniów moŜna zmotywować do nauki, gdy docenia się ich wysiłki, a nie porównuje
ich pracy z innymi.
Jedyn
ą
sensown
ą
form
ą
rywalizacji jest rywalizowanie ze samym sob
ą
, czyli
porównywanie swoich osi
ą
gni
ęć
w czasie.
Pamiętaj, Ŝe to Ty odpowiadasz za atmosferę w Twojej klasie. Od Ciebie zaleŜy jakie reguły
wprowadzisz i czy będziesz ich konsekwentnie przestrzegać.
Aby Twój wysiłek zakończył się sukcesem musisz zbudować atmosferę współpracy,
odpowiedzialności, wiary w siebie, samodzielności i świadomego uczenia się.
W budowaniu właściwej atmosfery bardzo waŜna jest Twoja postawa.
Nauczyciel nie powinien występować tylko w pozycji nadzorcy, który wykorzystuje dyscyplinę,
strach, karanie i nagradzanie do zmuszenia ucznia do wysiłku oraz prowadzi grę typu: ”złapię
cię na tym, Ŝe nie umiesz”.
Dobry nauczyciel musi stać się sojusznikiem uczniów, który „odchodzi od tablicy”, dzieli się
odpowiedzialnością z uczniami, pomaga im, przyznaje się do popełnionych błędów i buduje
atmosferę zaufania. Jest specjalistą i wzorem.
Nauczyciel sojusznik mówi do ka
Ŝ
dego ucznia:
Chc
ę
ci pomóc, powiedz mi jak mam to zrobi
ć
. Mo
Ŝ
esz na mnie liczy
ć
,
doceniam twoje wysiłki.
Niestety nie moŜesz liczyć na szybkie i spektakularne sukcesy.
Zachęcam Cię jednak do podjęcia tego wyzwania. Warto zaryzykować bycie nauczycielem
sojusznikiem. MoŜe się okaŜe, Ŝe będziesz mieć wpływ na to
na jakich ludzi wyrosną Twoi uczniowie, w jaki sposób będą w przyszłości pracować i rządzić.
Je
Ŝ
eli chcesz by
ć
dobrym nauczycielem, to powiniene
ś
nieustannie poszukiwa
ć
skutecznych rozwi
ą
za
ń
i je realizowa
ć
.
Wprowadzaj
ą
c ocenianie kształtuj
ą
ce musimy u
ś
wiadomi
ć
sobie jak wa
Ŝ
na jest
współpraca z rodzicami.
To właśnie od rodziców powinniśmy zacząć pracę z ocenianiem kształtującym.
Aby włączyć rodziców do współpracy naleŜy przede wszystkim zapoznać ich z celami
i załoŜeniami nowego oceniania. WaŜne jest tutaj aby rodzice uświadomili sobie, Ŝe nowy
sposób oceniania proponowany przez nauczyciela ma pomóc ich dzieciom. Muszą teŜ
zrozumieć, Ŝe w nowym ocenianiu nie tak istotne będą oceny, ale to czego ich dzieci się
nauczą.
Włączanie rodziców do współpracy jest bardzo istotne zarówno dla nauczyciela jak i dla samych
uczniów. Nauczycielowi bowiem pomoŜe w osiąganiu zamierzonych celów a dla uczniów będzie
wsparciem i pomocą.
Współpracując z rodzicami starajmy się przede wszystkim zachęcać ich do tego aby
interesowali się tym co dzieje się w szkole, rozmawiali o tym a przede wszystkim aby zamiast
pytać swoje dziecko: Jaką ocenę dziś dostałeś? stawiali pytanie: Czego się dziś nauczyłeś?
Kolejnym bardzo istotnym elementem oceniania kształtującego jest określenie kryteriów
oceniania nazywanych Ŝartobliwie przez profesora Jana Potworowskiego
„nacobezu”,
czyli na
co będę zwracał uwagę.
Zadaniem nauczyciela jest wi
ę
c dokładne ustalenie tego, co b
ę
dzie brał pod uwag
ę
przy
ocenianiu, czyli co b
ę
dzie oceniał.
Określenie
„nacobezu”
jest potrzebne zarówno uczniowi jak i nauczycielowi.
Dzięki
„nacobezu”
zawieramy z uczniem umowę określającą, co podlega ocenie, umowę,
która nas zobowiązuje. Dzięki tej umowie uczeń uzyskuje informacje, czego ma się nauczyć,
a nauczyciel zobowiązuje się do oceniania tylko tego, co wcześniej zostało ustalone. WaŜne
jest aby kryteria oceniania były jasne i konkretnie sformułowane.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

anio102.xlx.pl