olimpiada chemiczna 55

olimpiada chemiczna 55, edu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PROSIMY O BARDZO UWAŻNĄ LEKTURĘ PONIŻSZEGO TEKSTU
DO UCZNIÓW PRZYGOTOWUJĄCYCH SIĘ
DO UDZIAŁU w LV OLIMPIADZIE CHEMICZNEJ
W zawodach olimpijskich mogą brać udział uczniowie wszystkich szkół średnich, w tym techników
chemicznych, a także uczniowie klas gimnazjalnych. Szczególnie gorąco zapraszamy do udziału w zawodach
uczniów klas niższych.
W etapie wstępnym uczniowie rozwiązują zadania obowiązkowe (cześć A) zamieszczone w tym informatorze i
przekazują swoje prace nauczycielom, którzy je sprawdzają. Pozytywnie ocenione prace, nauczyciele przesyłają
do Komitetów Okręgowych Olimpiady, razem z kartami zgłoszenia zawodników.
Zadania I etapu obejmują jedynie tematykę chemiczną ujętą w podręcznikach szkolnych. Stopień trudności
tych zadań będzie zbliżony do zadań podanych w folderze w części A. Zadania podane w części B sygnalizują
tematykę wykraczającą poza materiał szkolny, która może pojawić się w zadaniach wyższych etapów.
Startujących w zawodach obowiązywać będzie znajomość analizy jakościowej i całego materiału objętego
programem klas liceum ogólnokształcącego z rozszerzoną chemią, niezależnie od profilu klasy, do której
uczęszcza zawodnik (od finalistów wymagana jest także znajomość podstaw analizy ilościowej oraz elementarne
wiadomości z podstaw analizy spektralnej IR,
1
HNMR oraz ew. spektroskopii mas w stopniu sygnalizowanym w
zadaniach grupy B niniejszego folderu).
W celu przygotowania się do zawodów, uczniowie powinni korzystać z podręczników chemii do szkół
średnich oraz podręczników podanych w zamieszczonym niżej wykazie literatury.
Zawodnicy powinni wykazać znajomość nazewnictwa chemicznego (systematycznego i zwyczajowego),
możliwie szeroką znajomość nazw i określeń związanych z połączeniami chemicznymi i reakcjami. Niezbędna
jest umiejętność jonowego zapisu równań reakcji chemicznych.
W swoich pracach uczniowie powinni zwracać uwagę na poprawność języka oraz zwięzłość wypowiedzi. W
czasie zawodów można korzystać z kalkulatorów.
P O W O D Z E N I A !
ZALECANA LITERATURA
1) Podręczniki CHEMII i BIOLOGII do L.O. (zakres rozszerzony)
2) A. Bielański, “Podstawy chemii nieorganicznej”, PWN, Warszawa 2002, lub 2005;
3) J.Mac Murry, “Chemia organiczna”, PWN, Warszawa 2003 lub t.1-5, 2005;
4) R.T. Morrison, R.N. Boyd "Chemia organiczna", PWN Warszawa 1985;
5) P. W. Atkins, “Podstawy chemii fizycznej”. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002;
6) Z. Galus (red.), ”Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej” PWN Warszawa 2005;
7) A. Hulanicki, "Reakcje kwasów i zasad w chemii analitycznej", PWN Warszawa 1992;
8) Polskie Towarzystwo Chem., “Nomenklatura związków nieorganicznych”, Ossolineum 1988;
9) Z. Szmal, T. Lipiec, “Chemia analityczna z elementami analizy instr.” PZWL, Warszawa 1988;
10) J. Woliński, J. Terpiński, “Organiczna analiza jakościowa”, Warszawa 1985;
11) Vogel A. „Preparatyka Organiczna”, Rozdział VII, WNT, Warszawa 1984 lub 2006;
11) S.T. Stryer, "Biochemia" PWN 2002, lub 2005;
12) B. Filipowicz, W. Więckowski "Biochemia", t. 1,2 PWN 1990;
13) „Obliczenia chemiczne. Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej nieorganicznej”, Praca
zbiorowa pod red. A. Śliwy, Wydanie II, PWN, Warszawa 1987;
14) J.Minczewski, Z.Marczenko, „Chemia Analityczna”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001, 2005;
15) A.Kołodziejczyk, „Naturalne Związki Organiczne”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003;
16) K. Pigoń, Z. Ruziewicz, „Chemia Fizyczna”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005;
1
Krótka informacja na temat ostatniej (LIV) Olimpiady Chemicznej
W
I etapie
LIV Olimpiady Chemicznej uczestniczyło
942
uczniów. Największą liczbę punktów (100 pkt.
na100 możliwych) uzyskał
Oskar Sala
- uczeń 3 klasy LO Mistrzostwa Sportowego w Oświęcimiu.
W
II etapu
wzięło udział
326
uczniów. Zawodnicy rozwiązywali 5 zadań teoretycznych (100 pkt) i jedno
zadanie laboratoryjne (50 pkt). Najwyższą lokatę z wynikiem 139,5 pkt uzyskał
Maciej Lisik
z III LO im.
Adama Mickiewicza we Wrocławiu.
W dniach 28 – 29 marca 2008 roku,
98-u
uczniów przystąpiło do
III etapu
Olimpiady. Zawodnicy
rozwiązywali 5 zadań teoretycznych (100 pkt) oraz dwa zadania laboratoryjne (60 pkt).
W dniu 7 czerwca 2008 roku odbędzie się na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego uroczyste
zakończenie LIV Olimpiady Chemicznej. Dyplomy laureata oraz nagrody otrzyma 30 uczestników III
etapu a wyróżnienia ośmiu zawodników.
Zwycięzcą LIV Olimpiady Chemicznej został:
Ł
UKASZ
K
RAWIEC
z 3 klasy ZSO nr 6 im. J. Kochanowskiego w Radomiu,
uczeń dr Stanisława Banaszkiewicza i mgr Ewy Serafin
LISTA LAUREATÓW
nr.
IMIĘ i NAZWISKO Klasa Miejscowoś
ć
Szkoła
Nauczyciel
1 Łukasz Krawiec
3
Radom
ZSO nr 6 im. J. Kochanowskiego dr Stanisław Banaszkiewicz,
mgr Ewa Serafin
2 Mateusz Snamina
2
Kraków V LO im. A. Witkowskiego
dr Anna Reizer,
dr Wojciech Przybylski
3 Paweł Teterycz
3
Zamość I Społ. LO im. Unii Europejskiej
mgr Włodzimierz Kuśmierczuk
4 Tomasz Biczel
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
mgr Joanna Bąk,
mgr Maria Biczel
5 JakubSeweryn
3 Łódź
XXXII LO im. H. Poświatowskiej mgr Jan Antoniak,
mgr Emilia Obijalska,
mgr Justyna Mikuła-Pacholczyk
6 Wiktor Beker
3
Opole
II LO im. M. Konopnickiej
mgr Krystyna Rybarczyk,
mgr Tomasz Kilinkiewicz
7 Kamil Kowalczuk
2
Gdynia
III LO im. Marynarki Wojennej RP mgr Justyna Raulin
8 Jakub Mróz
3
Radom
ZSO nr 6 im. J. Kochanowskiego
dr Stanisław Banaszkiewicz,
mgr Ewa Serafin
9 MaciejKorzyński
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
mgr Joanna Bąk
10 Krzysztof Borys
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
mgr Joanna Bąk
11 OskarSala
3 Oświęcim LO Mistrzostwa Sportowego
mgr Zofia Kłys
12 Konrad Wenz
3
Szczecin II LO im. Mieszka I
mgr Teresa Kołogrecka-Bajek
13 Marcin Malinowski
1
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
14 EmilŻak
3
Kraków II LO im. Króla Jana III
Sobieskiego
dr Barbara Pac,
mgr Agata Zegar
2
15 Maciej Sienkiewicz
2 Łódź
I LO im. M. Kopernika
dr Justyna Staluszka,
mgr Stanisława Hejwowska
16 WitoldHoffmann
1
Poznań
VIII LO im. A. Mickiewicza
mgr Katarzyna Chraplewska
17 Bartosz Ciechanowski
3
Szczecin II LO im. Mieszka I
mgr Teresa Kołogrecka-Bajek
18 WitoldAndrałojć
3
Poznań
I LO im. K. Marcinkowskiego
mgr Halina Szymańska
19 MaciejGług
3
Kraków V LO im. A. Witkowskiego
dr Wojciech Przybylski,
mgr Wojciech Gług
20 Michał Lesiuk
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
mgr Joanna Bąk
21 Bartłomiej Sadowski
2
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
prof. dr hab. Michał Fedoryński,
mgr Joanna Bąk
22 Damian Kwiatkowski
1
Szczecin II LO im. Mieszka I
mgr Teresa Kołogrecka-Bajek
23 MarcinWarmiński
2
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
prof. dr hab. Michał Fedoryński
24 Przemek Bolewski
2
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
prof. dr hab. Michał Fedoryński
25 AngelikaBara
3 Łódź
I LO im. M. Kopernika
dr Justyna Staluszka,
mgr Stanisława Hejwowska
26 Cezary Bartoszuk
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
mgr Joanna Bąk,
prof. dr hab. Michał Fedoryński
dr Piotr Goś
27 Dawid Boczek
2
Radom
ZSO nr 6 im. J. Kochanowskiego dr Stanisław Banaszkiewicz,
mgr Ewa Serafin
28 Bartłomiej Bończak
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
prof. dr hab. Michał Fedoryński,
mgr Joanna Bąk
29 GrzegorzIzydorczyk
3 Łódź
I LO im. M. Kopernika
dr Justyna Staluszka,
mgr Stanisława Hejwowska
30 GrzegorzBiedroń
2
Kraków V LO im. A. Witkowskiego
mgr Joanna Klich-Kafel
LISTA WYRÓŻNIONYCH
nr
IMIĘ i NAZWISKO Klasa Miejscowość
Szkoła
Nauczyciel
31
Stanisław Michałek
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
32 DominikKubicki
3
Oświęcim I LO im. S. Konarskiego
mgr Lucyna Drabczyk
33 Michał Kutyłowski
2
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
mgr Joanna Bąk,
prof. dr hab. Michał Fedoryński
34 HubertGołąbek
3
Warszawa V LO im. Ks. J. Poniatowskiego mgr Krzysztof Kuśmierczyk,
mgr Joanna Bąk
35 MaciejLisik
2
Wrocław
III LO im. A. Mickiewicza
mgr Teresa Pikuta-Byrka
36 Janusz Skrzypecki
3
Warszawa II LO im. St. Batorego
mgr Krystyna Zapędowska,
mgr Krzysztof Kuśmierczyk
37 Katarzyna Popielarska
3
Radom
ZSO nr 6 im. J.
Kochanowskiego
dr Stanisław Banaszkiewicz,
mgr Ewa Serafin
38 Agnieszka Grzyb
3
Sanok
I LO im. KEN
mgr Jan Bukład
3
Skład ekipy wyjeżdżającej na 40-tą Międzynarodową Olimpiadę Chemiczną w Budapeszcie
1. Łukasz Krawiec
ZSO nr 6 im. J.Kochanowskiego
Radom
2. Tomasz Biczel
V LO im. Ks. J. Poniatowskiego
Warszawa
3. Oskar Sala
LO Mistrzostwa Sportowego
Oświęcim
4. Jakub Mróz
ZSO nr 6 im. J.Kochanowskiego
Radom
Informacja na temat ostatniej
39. Międzynarodowej Olimpiady Chemicznej
39. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna odbyła się w dniach 15-24 lipca 2007 roku w
Moskwie. Uczestniczyło w niej 256 zawodników z 66 krajów. W skład polskiej reprezentacji
wchodzili: Krzysztof Kosiński (z III klasy LXIV LO im. St. I. Witkiewicza w Warszawie, uczeń
dr Piotra Krajewskiego, zwycięzca 53 Olimpiady Chemicznej, laureat 51. i 52. Olimpiady,
Wojciech Magoń, z III klasy IV LO im. M. Kopernika w Rzeszowie – uczeń mgr Marii Mazur-
Piasek, laureat 52. i 53. Olimpiady Chemicznej, Przemysław Trędak z III klasy I LO im M.
Kopernika w Łodzi, uczeń mgr Stanisławy Hejwowskiej i dr Justyny Staluszki, laureat 52. i 53.
Olimpiady Chemicznej, Dawid Lichosyt z III klasy I LO im. Króla Kazimierza Wielkiego w
Olkuszu, uczeń mgr Janiny Lasoty, laureat 52. i 53.Olimpiady Chemicznej.
W skład tegorocznego zestawu zadań wchodziły: 2 zadania laboratoryjne (do wykonania w
ciągu 5 godzin) oraz 8 zadań teoretycznych (do rozwiązania także w ciągu 5 godzin).
Laureatom przyznano 31 złotych medali, 56 srebrnych i 71 brązowych oraz 10 wyróżnień.
Zwycięzcą 39-ej IChO został, reprezentant Chińskiej Republiki Ludowej – Lei Xu.
Polska drużyna, po raz pierwszy w historii naszego udziału w Międzynarodowych Olimpiadach
Chemicznych, zdobyła 4 złote medale. Szczegółowe wyniki naszych zawodników były
następujące:
1.
Dawid Lichosyt –
złoty medal
, 12 miejsce w klasyfikacji indywidualnej,
2.
Krzysztof Kosiński –
złoty medal
, 13 miejsce w klasyfikacji indywidualnej,
3.
Wojciech Magoń –
złoty medal
, 19 miejsce w klasyfikacji indywidualnej,
4.
Przemysław Trędak –
złoty medal
, 30 miejsce w klasyfikacji indywidualnej.
4
CZĘŚĆ A –
ZADANIA OBOWIĄZKOWE
Zadanie A1
Reakcje kwasowo-zasadowe
Przygotowano 100 cm
3
roztworu NH
4
Cl o stężeniu 0,2 mol/dm
3
. Do roztworu tego dodano w
trzech kolejnych porcjach po 10 cm
3
roztworu NaOH o stężeniu 1 mol/dm
3
.
Polecenie:
Oblicz pH roztworu NH
4
Cl przed dodaniem NaOH oraz po wprowadzeniu
kolejnych porcji roztworu tej zasady. Zapisz w formie jonowej odpowiednie równania reakcji.
Stała dysocjacji kwasowej NH
4
+
:
K
a
= 6,3·10
−10
Zadanie A2
Identyfikacja i właściwości soli
Pewna uwodniona sól podwójna występuje w postaci ciemnofioletowych kryształów. Sól ta
dobrze rozpuszcza się w wodzie tworząc roztwór o barwie fioletowej i odczynie kwaśnym
.
Po
podgrzaniu roztworu barwa zmienia się na zieloną.
Po rozpuszczeniu soli zimny roztwór podzielono na kilka części i przeprowadzono próby
(oddzielnie dla każdej części) zmierzające do identyfikacji składników jonowych:
I)
po dodaniu roztworu AgNO
3
nie wytrącił się osad,
II)
po dodaniu roztworu BaCl
2
wytrącił się biały krystaliczny osad, nierozpuszczalny w
HNO
3
;
III)
po dodaniu roztworu NaOH wytrącił się szarozielony osad, rozpuszczalny w nadmiarze
odczynnika z utworzeniem roztworu o barwie zielonej;
IV)
po dodaniu roztworu amoniaku wytrącił się szarozielony osad, w pewnym stopniu
rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika;
V)
po dodaniu stężonego roztworu HClO
4
i niewielkiej porcji etanolu wytrącił się biały
krystaliczny osad.
Polecenia:
a.
Zidentyfikuj składniki jonowe soli. Zapisz jonowe równania reakcji przebiegających w
czasie identyfikacji. Który ze składników soli decyduje o jej barwie i odczynie roztworu ?
b.
Sieć krystaliczna soli ma strukturę regularną, gdzie każdy kation otoczony jest sześcioma
cząsteczkami wody krystalizacyjnej. Podaj wzór sumaryczny badanej soli i zwyczajową
nazwę, jaką określamy tego typu sole.
c.
Wyjaśnij zjawisko zmiany barwy roztworu soli po podgrzaniu.
Zadanie A3
Stop żelaza
Próbkę sproszkowanego stopu żelaza z miedzią o masie 2,447 g umieszczono w zlewce i
zadano około 150 cm
3
kwasu solnego o stężeniu 5 mol/dm
3
. Po zakończeniu roztwarzania
stopu roztwór przesączono.
Do przesączu dodano około 10 cm
3
roztworu nadtlenku wodoru o stężeniu 30% i roztwór
ogrzewano przez kilka minut. Do otrzymanego roztworu o barwie żółtej dodawano porcjami,
intensywnie mieszając, roztwór amoniaku do uzyskania zasadowego odczynu.
Wytrącony, czerwonobrunatny osad związku
A
przesączono i przemyto kilkukrotnie gorącą
wodą z dodatkiem amoniaku. Uzyskany osad wysuszono w temperaturze około 45°C do
uzyskania stałej masy – 3,659 g.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

anio102.xlx.pl