patologia zachowan czI

patologia zachowan czI, Pobieranie, Pobieranie 1

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ALFABET BEHAWIORYSTY
WETERYNARIA W PRAKTYCE
lek. wet. Remigiusz Cichoń, Joanna Cichoń*
specjalista chorób psów i kotów, biegły sądowy, behawiorysta, członek ESAVS, Przychodnia Weterynaryjna DOG w Skarżysku-Kamiennej
*studentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
Patologia zachowań
CZĘŚĆ I
Patologia charakteryzuje się utratą
zdolności adaptacji do zmian w śro-
dowisku oraz brakiem możliwości
powrotu do równowagi (homeostazy)
po ustaniu zmian. Należy pamiętać,
że nie jest jedynym odchyleniem od
uznanej normy społecznej.
są przedmiotem obawy, ale również jest
nieracjonalne i wyraźnie przesadne.
Wśród patologicznych postaci lęku
wyróżnia się fobie i stany lękowe (ner-
wice lękowe, zachowania nakierowane na
siebie). Do fobii należy na przykład ago-
rafobia, czyli lęk przed otwartą przestrze-
nią, albo klaustrofobia (lęk przed małymi
pomieszczeniami), ściganie wyimagino-
wego wroga, „łapanie much” itd. Stan
lękowy może się pojawić w odpowiedzi
na sytuację stresową. Okoliczności to-
warzyszące tej sytuacji są ciągle przeży-
wane na nowo, a dotknięty schorzeniem
osobnik unika bodźców kojarzących się
z tą sytuacją. Stanom
lękowym często towa-
rzyszą natręctwa ru-
chowe. Wykonywa-
nie natrętnych ruchów
zmniejsza dolegliwo-
ści związane z natręt-
nymi myślami/natręc-
twem bodźców.
Odrębną postacią
patologicznego lęku
są napady paniki, np.
strach przed niektóry-
mi dźwiękami. Uczu-
cie strachu jest wtedy
szczególnie nasilone,
osobnik nim dotknięty obawia się bliskiej
śmierci, występuje uczucie niedowładu
kończyn oraz zaburzenia widzenia. Sta-
nom tym towarzyszy przyspieszenie czyn-
ności serca, pocenie się, drżenie mięśni
oraz zaburzenia czynności jelit. Stwier-
dzono, że u zwierząt wykazujących ob-
jawy paniki dochodzi do wzmożonej ak-
tywności neuronów noradrenergicznych
jądra sinawego. Stąd powstało przypusz-
czenie, że napady paniki mogą zależeć od
wzmożonej aktywności noradrenergicz-
nych struktur mózgu.
Z
ACHOWANIA
NAKIEROWANE
nie wykonują tej czynności w obecno-
ści człowieka.
Zwierzę wykazuje reakcję bólową przy
braku bodźców bólowych (allodynia).
Może to być zarówno wynikiem uszko-
dzenia układu nerwowego, na przykład
w przebiegu neuropatii autonomicznej
w cukrzycy, jak i mieć podłoże psycho-
genne. Występuje zachowanie nakiero-
wane na siebie, sugerujące nieistniejący
bodziec, upośledzenie czucia wywoła-
ne wzmożoną reakcją na bodziec bólo-
wy i unikanie nieprzyjemnego bodźca.
Do końca nie udało się ustalić, jakiego
rodzaju zmiany czy zaburzenia powodu-
ją te uszkodzenia. Podejrzewa się, iż na-
tręctwa i depresje mogą mieć to samo po-
chodzenie, dlatego w leczeniu stosuje się
leki przeciwdepresyjne.
W wywiadzie należy zwrócić szczegól-
ną uwagę na informacje dotyczące zmian,
jakie nastąpiły w środowisku zwierzęcia
minimum miesiąc przed wystąpieniem
niepożądanych objawów.
SEKWENCJI
BEHAWIORALNYCH
Każde zachowanie można podzielić na
cztery fazy: zachowanie apetencyjne, akt
spełniający, zakończe-
nie oraz okres refrak-
cji. Powstaje pytanie:
czy dana sekwencja
jest prawidłowa, czy
patologiczna? Odpo-
wiadając na nie, na-
leży pamiętać o tym,
że każde zachowanie
ma pewną prawidło-
wą sekwencję zdarzeń
oraz że dokonując jej
analizy można stwier-
dzić, czy dane zacho-
wanie jest prawidło-
we, czy patologiczne.
Warunkowanie sprawcze a sekwencja
behawioralna:
– fazy sprawcze: prowadzące do celu, sta-
ją się coraz bardziej rozbudowane;
– fazy nie mające działania sprawczego
ulegają redukcji.
Kontrola siły ugryzienia:
– występuje wewnątrz grupy społecznej;
– wyjątki: zaburzenia zachowania (nadak-
tywność, dyssocjalizacja), uwarunko-
wanie instrumentalne, efekt interwencji
właścicieli uniemożliwiającej rozwiąza-
nie konfliktu.
Z
ACHOWANIA
KOMPULSYWNE
Są to zachowania, które nie prowadzą do
osiągnięcia jakiegoś realnego celu. Oce-
na wymaga określenia wzorca zachowań!
Kompulsje to powtarzające się czynno-
ści przymusowe wykonywane według
pewnych reguł i w zrytualizowany spo-
sób, w reakcji na jakąś obsesję. Zacho-
wanie kompulsywne ma w zamierzeniu
zredukować lub zapobiec niewygodzie
związanej z pewnymi sytuacjami, które
Elementy psychobiologiczne
Elementy psychobiologiczne to:
– organizm – mechanizmy patofi-
zjologiczne, zmiany organiczne
(immunologia, profil hormonal-
ny, materiał genetyczny, mecha-
nizmy neurologiczne);
– zabarwienie nastrojowe (uspo-
sobienie);
– emocje, funkcje poznawcze,
postrzeganie zmysłowe;
– reakcje neurowegetatywne
i akty motoryczne.
lek. wet. Remigiusz Cichoń
Przychodnia Weterynaryjna DOG
26-110 Skarżysko-Kamienna,
ul. Żeromskiego 66
e-mail: sp7htj@konto.pl
www.dog.com.pl
Fot. 1
Fot. 2
NA
SIEBIE
Występuje wówczas zaburzenie czucia
skórnego. Takie zachowania mogą pro-
wadzić do poważnych uszkodzeń ciała
chorego zwierzęcia (fot. 1 i 2) lub powo-
dować nadmierną pielęgnację, prowa-
dzącą do wyłysień lub samouszkodzeń.
Nadmierna pielęgnacja stresogenna wy-
stępuje najczęściej u kotów. Problem jest
trudny do zaobserwowania, gdyż koty
Fot. 1, 2. Samookaleczenie psychogenne
– predylekcyjne miejsca u psa
64
LIPIEC-SIERPIEŃ • 4/2007
www.weterynaria.elamed.pl
A
NALIZA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

anio102.xlx.pl